Niet-steroïdale anti-inflammatoire farmaca voor toepassing op de huid

Een groot aantal niet-steroïdale anti-inflammatoire farmaca (NSAIF' s) voor toepassing op de huid is beschikbaar. Hun indicaties betreffen benigne traumatische aandoeningen en reumatologische aandoeningen.

De doeltreffendheid van NSAIF' s toegepast op de huid is bij aandoeningen van de weke delen in verschillende placebo-gecontroleerde studies aangetoond. Resultaten van sommige studies suggereren eveneens dat de doeltreffendheid van NSAIF' s toegepast op de huid, en deze van sommige NSAIF' s systemisch toegediend, vergelijkbaar zijn. Bij gewrichtsaandoeningen zijn de gegevens echter veel minder talrijk. Hoewel sommige studies een voordeel ten opzichte van placebo suggereren, zijn de resultaten in deze indicatie minder gunstig en bijkomende studies zijn noodzakelijk.

NSAIF' s op de huid toegepast veroorzaken weinig ongewenste effecten. Huidirritatie treedt bij ongeveer 2% van de patiënten op. Huidletsels die soms ernstig zijn en die zich kunnen uitbreiden buiten de toedieningsplaats, kunnen echter optreden; blootstelling aan de zon en aanbrengen onder een occlusief verband zijn uitlokkende factoren. De huideruptie kan nog na stoppen van de behandeling optreden. Ketoprofen (FASTUM) wordt vaak geciteerd, maar er zijn ook gevallen gerapporteerd met andere NSAIF' s. Kruisreacties zijn gerapporteerd tussen NSAIF' s met verwante chemische structuur; daarenboven kan de mogelijkheid van kruisreactiviteit tussen NSAIF' s van verschillende chemische klassen niet uitgesloten worden. NSAIF' s toegepast op de huid kunnen in zeldzame gevallen ook systemische effecten veroorzaken zoals nierfalen, astma en maagbloeding.

In de British Medical Journal werd recent een geval gepubliceerd van acuut nierfalen na toepassing van ketoprofen op de huid. Het ging om een 62-jarige dame met chronisch nierfalen bij wie de nierfunctie gedurende meerdere maanden stabiel was. Bij deze patiënte waren de aanwezigheid van chronisch nierfalen, de gelijktijdige behandeling met een ACE-inhibitor en een lisdiureticum, alsook haar leeftijd, risicofactoren voor het optreden van acuut nierfalen. De auteurs vestigen de aandacht op systemische ongewenste effecten bij toepassing op de huid van een niet-steroïdaal anti-inflammatoir middel. Ze stellen dat bij risicopatiënten, in het bijzonder deze met nierfalen, niet-steroïdale anti-inflammatoire middelen met dezelfde voorzichtigheid moeten worden toegediend wanneer ze op de huid worden toegepast als wanneer ze via een andere toedieningsweg worden toegediend.

Naar

  • J.H. Vaille en P. Davis: Topical NSAIDs for musculoskeletal conditions. Drugs 56 : 783-799(1998)
  • Dermatoses dues aux AINS topiques. La Revue Prescrire 19 : 836-837(1999)
  • T. Krummel et al.: Acute renal failure induced by topical ketoprofen. Brit Med J 320 : 93(2000)