Systemische ongewenste effecten bij toediening van ß-blokkers in het oog

Systemische ongewenste effecten bij toediening van β-blokkers ter hoogte van het oog zijn goed bekend, maar worden waarschijnlijk vaak niet herkend. Zo werden in de Brit Med J [2006; 332: 960-1 ] drie patiënten beschreven met terugkerende syncopale episodes tijdens een behandeling met oogdruppels op basis van timolol; de klachten waren reeds enkele jaren aanwezig zonder dat gedacht werd aan de mogelijkheid van bradycardie ten gevolge van timolol; na staken van de oogdruppels verdwenen de klachten. Naast de cardiovasculaire effecten (bradycardie, maar ook bloeddrukdaling, hartritmestoornissen en mogelijk zelfs myocardinfarct), is vooral bronchospasme een probleem. De niet-cardioselectieve β-blokkers, zoals timolol, zijn daarom te mijden bij patiënten met chronisch obstructief longlijden of astma; ook met de cardioselectieve β-blokkers [betaxolol is de enige cardioselectieve β-blokker gebruikt in het oog] is voorzichtigheid geboden gezien de cardioselectiviteit niet absoluut is. Ook bij patiënten zonder voorgeschiedenis van longlijden kunnen problemen optreden: in een cohortstudie werd na 1 jaar een twee- tot drievoudige toename van het risico van luchtwegobstructie door gebruik van oogdruppels op basis van een β-blokker gevonden [ Brit Med J 2002; 325: 1396-7 ]. Zowel de cardiovasculaire als de respiratoire effecten zijn dosisafhankelijk, en het is dan ook aangewezen de laagst doeltreffende dosis te gebruiken.