Actualiteiten
COVID-19: colchicine blijkt ook na publicatie van de ColCORONA-studie geen behandelingsoptie 28 juni 2021

Reeds in maart 2021 verschenen berichten in de pers over de ColCORONA-studie. Deze gerandomiseerde studie onderzocht of colchicine het risico van ernstige complicaties vermindert bij patiënten met COVID-19 (al dan niet bevestigd door PCR-test) die niet waren gehospitaliseerd maar wel minstens 1 risicofactor hadden voor een ernstig verloop. Het was op dat ogenblik, met enkel een persbericht van de onderzoekers, voorbarig om conclusies te trekken [zie Folia maart 2021]. Op 27 mei ‘21 verschenen de resultaten van ColCORONA-studie early online in Lancet Respiratory Medicine.1 De resultaten leveren onvoldoende bewijs dat colchicine bij niet-gehospitaliseerde patiënten met COVID-19 het risico van complicaties vermindert.  Enkele details.

  • Opzet van de studie:

    • Gerandomiseerde, dubbel-blinde, placebogecontroleerde studie bij niet-gehospitaliseerde patiënten met COVID-19 (n=4 488) en minstens 1 risicofactor voor ernstig verlopende COVID-19: BMI ≥ 30kg/m2, leeftijd ≥ 70 jaar, diabetes of andere cardio-respiratoire comorbiditeiten.
    • Mediane leeftijd: 54 jaar. 55% vrouwen; diabetes aanwezig bij 20%; BMI gemiddeld 30 kg/m2.
    • COVID-19 bevestigd door PCR-test of gesteld op basis van klinische symptomen, binnen de 24 uur vóór inclusie in de studie.
    • Op ogenblik van inclusie hadden de patiënten gemiddeld reeds 5,3 dagen symptomen.
    • Dosis colchicine: 0,5 mg 2 x p.d. ged. 3 dagen, nadien 0,5 mg 1 x p.d. ged. 27 dagen.

  • Werkzaamheid:

    • Het primair eindpunt (gecombineerd eindpunt van hospitalisatie en overlijden door COVID-19, optreden binnen de 30 dagen na randomisering) trad op bij 4,7% van de patiënten in de colchicinegroep versus 5,8% in de placebogroep. Dit was statistisch gezien (net) niet significant verschillend: odds-verhouding 0,79 (95%-BI van 0,61 tot 1,03).
    • In de vooraf gespecificeerde subgroep van patiënten met PCR-bevestigde COVID-19 (93% van de geïncludeerde patiënten) was het verschil in het primair eindpunt (4,6% versus 6,0%) statistisch gezien (heel nipt) significant: odds-verhouding 0,75 (95%-BI van 0,57 tot 0,99). De number needed tot treat (NNT) bedraagt 70, met een erg breed betrouwbaarheidsinterval (95%-BI van 36 tot 1 842).
       

  • Veiligheid: gastro-intestinale events waren frequent: 24% (colchicine) vs 15% (placebo), vooral diarree (14% vs. 7%). Er waren meer longembolen in de colchicinegroep (0,5%) dan in de placebogroep (0,1%), zonder dat er een verklaring voor is.

  • Enkele commentaren:

    • De studie werd om logistieke redenen voortijdig gestopt, op een ogenblik dat slechts 75% van het voorziene aantal geïncludeerde patiënten werd bereikt. Dit vermindert  de bewijskracht van de studie.
    • De auteur van het bijhorend editoriaal2 stelt dat het te vroeg is om colchicine aan te bevelen als behandeling van COVID-19 in de eerste lijn. Hij pleit voor verder onderzoek met colchicine en voor onderzoek naar andere anti-inflammatoire behandelingen die gebruikt kunnen worden bij ambulant behandelde COVID-19-patiënten. Op dit ogenblik is voor geen enkele anti-inflammatoire behandeling de werkzaamheid bij niet-gehospitaliseerde COVID-19-patiënten bewezen. Enkel bij gehospitaliseerde COVID-19 patiënten die extra zuurstof nodig hebben, is met corticosteroïden (meeste gegevens voor dexamethason) een daling van de mortaliteit aangetoond. Bij niet-ernstig zieke COVID-19 patiënten (ambulant of gehospitaliseerd) worden corticosteroïden niet aanbevolen omwille van een potentieel nefast effect.
       

  • Conclusie

    • De ColCORONA-studie levert onvoldoende bewijs dat colchicine bij niet-gehospitaliseerde patiënten met COVID-19 het risico van complicaties vermindert.  Het gebruik van colchicine kan niet worden aanbevolen, behalve in het kader van een klinische studie. Colchicine is daarenboven een geneesmiddel met nauwe therapeutisch-toxische marge. De ongewenste effecten bij overdosering of ten gevolge van interactie met geneesmiddelen die de afbraak van colchicine inhiberen, kunnen ernstig zijn [zie Folia maart 2021 en Repertorium hoofdstuk 9.3.1.].
    • Bij gehospitaliseerde patiënten was reeds duidelijk geworden dat een voordeel van colchicine onwaarschijnlijk is: zie Folia april 2021 over de stopzetting van de RECOVERY-studie nadat een intermediaire analyse geen voordeel van colchicine had getoond op het primair eindpunt (“mortaliteit na 28 dagen”) en geen voordeel werd verwacht bij verdere rekrutering.
 

Nota: Voor al onze artikels in verband met geneesmiddelen bij COVID-19: zie onze website “COVID-19 update” 

 

Specifieke bronnen

1.  Tardif J-C, Bouabdallaoui, N, L'Allier PL et al. Colchicine for community-treated patients with COVID-19 (COLCORONA): a phase 3, randomised, double-blinded, adaptive, placebo-controlled, multicentre trial. The Lancet Respiratory Medicine. Online op 27/05/21. Doi: 10.1016/S2213-2600(21)00222-8.
2.  Russell CD. Exploiting an early immunological window of opportunity in COVID-19. Comment. Online op 27/05/21. Doi: 10.1016/S2213-2600(21)00225-3

Algemene bronnen