De jaarlijkse update van het Gecommentarieerd Geneesmiddelenrepertorium verloopt gespreid over het hele jaar. Een laatste reeks hoofdstukken is op dit moment afgewerkt en online geplaatst: Inleiding, Bloed en stolling, Gynaeco-obstetrie, Pijn en koorts, Zenuwstelsel, Neus-Keel-Oren, Diverse geneesmiddelen. Het subhoofdstuk Obesitas werd bij deze update verplaatst van het hoofdstuk Diverse geneesmiddelen naar het hoofdstuk Hormonaal stelsel.
 
Daarnaast heeft het Repertorium dit jaar ook enkele belangrijke wijzigingen ondergaan.
 
We wensen tot slot de experten die ons hun commentaren bezorgden voor deze editie te bedanken.

Belangrijke wijzigingen in het hele Repertorium

  1. Herevaluatie en herformulering van de rubriek Plaatsbepaling in alle hoofdstukken:
    Het Gecommentarieerd Geneesmiddelenrepertorium is door het Belgisch Centrum voor Evidence-Based Medicine (CEBAM) geaccrediteerd als “Evidence-Based Practice (EBP)-informatiebron zonder aanbevelingen” (zie https://www.cebam.be/validatie). Het BCFI heeft als doel evidence-based informatie te verstrekken over de werkzaamheid en veiligheid van geneesmiddelen, maar is geen richtlijnontwikkelaar. Daarom hebben we de voorbije jaren in het hele Repertorium de rubriek “Plaatsbepaling” geëvalueerd en waar nodig geherformuleerd zodat de huidige beschikbare evidentie weergegeven wordt zonder aanbevelingen te formuleren.

  2. Toevoegen van referenties in alle hoofdstukken:
    Eveneens in het kader van de accreditatie door CEBAM werden in het hele Repertorium, vooral in de rubriek “Plaatsbepaling”, referenties uit CEBAM-gecertifieerde EBP-bronnen en wetenschappelijke publicaties toegevoegd om deze duidelijker te onderbouwen.

  3. Geleidelijke integratie Formularium Ouderenzorg in het Repertorium:
    Om de informatie over farmacotherapie bij ouderen uit het Formularium Ouderenzorg meer onder de aandacht te brengen, wordt deze stap voor stap geïntegreerd in het Repertorium. Deze informatie wordt voortaan gebundeld in een nieuwe rubriek “Oudere patiënten” (zie Inl.2.7. De rubriek “Oudere patiënten”). U vindt deze rubriek in alle hoofdstukken van deze update en ook reeds in de hoofdstukken Ademhalingsstelsel, Hormonaal stelsel, Urogenitaal stelsel, Osteo-articulaire aandoeningen, Infecties, Mineralen en vitaminen, Dermatologie, Oftlamologie. De komende maanden zal u deze rubriek ook zien verschijnen in de andere hoofdstukken.

Jaarlijkse update van een laatste reeks hoofdstukken

De teksten van de laatste reeks hoofdstukken werden, zoals elk jaar, geüpdatet, mede dankzij de hulp van talrijke experten. Meer uitleg over de inhoud en de gevolgde methodologie voor de rubrieken van de verschillende hoofdstukken is te vinden in de Inleiding van het Repertorium (zie Inl.2. Handleiding bij en onderbouwing van het Repertorium).

De belangrijkste nieuwigheden in deze hoofdstukken worden hieronder vermeld.

  • De nieuwe rubriek “Oudere patiënten” werd in alle hoofdstukken van deze update toegevoegd.
  • Inleiding
  • Bloed en Stolling
  • Gynaeco-obstetrie
  • Pijn en koorts
  • Zenuwstelsel
    • ​10.1.1. Benzodiazepines
      • De informatie in de “Plaatsbepaling” over midazolam is herwerkt, met aandacht voor buccaal midazolam bij langdurige, acute convulsieve aanvallen.
    • 10.2. Antipsychotica
      • ​Vermelding van de rubrieken “Indicaties”, “Contra-indicaties” en “Bijzondere voorzorgen” per klasse.
      • Rubriek “Ongewenste effecten”: een indeling van antipsychotica volgens hun risico op klinisch relevante gewichtstoename werd toegevoegd.
      • We vermelden enkel nog doseringen voor eerstelijnsindicaties.
    • 10.3. Antidepressiva
      • Rubriek “Plaatsbepaling”: gewijzigde indeling, met een onderscheid tussen depressie, angst en andere aandoeningen.
      • Rubrieken “Indicaties” en “Bijzondere voorzorgen” toegevoegd per klasse.
      • Naast een dosering voor depressie wordt ook een dosering gegeven voor andere eerstelijnsindicaties die vermeld worden in de SKP.
    • 10.4. Middelen bij ADHD en narcolepsie
      • ​Dit hoofdstuk is opgesplitst in twee afzonderlijke subhoofdstukken: 10.4.1. Middelen bij ADHD en 10.4.2. Middelen bij narcolepsie
    • 10.5.1. Middelen bij alcoholafhankelijkheid
      • De plaatsbepaling van de geneesmiddelen gebruikt bij alcoholonttrekking werd verduidelijkt.
    • 10.5.2. Middelen bij nicotineafhankelijkheid
      • ​In de rubriek “Plaatsbepaling” wordt de plaats van e-sigaretten bij rookstop bediscussieerd.
      • De rubriek “Zwangerschap en borstvoeding” werd meer uitgewerkt.
    • 10.6.1. Levodopa + dopadecarboxylase-inhibitor
      • In de rubriek “Plaatsbepaling” wordt de plaats van levodopa + dopadecarboxylase-inhibitor als startbehandeling bij jongere patiënten verduidelijkt.
    • 10.6.2. Dopamine-agonisten
      • ​We vermelden in de rubriek “Plaatsbepaling” dat de dopamine agonisten bij rustelozebenensyndroom steeds vaker pas in tweede instantie ingezet worden (frequenter ongewenste effecten en risico op augmentatie (verslechtering van de klachten na verloop van tijd)).
    • 10.7. Anti-epileptica
      • De rubrieken “Plaatsbepaling” (vooral in verband met indicaties buiten epilepsie en offlabel-indicaties), “Ongewenste effecten” en “Zwangerschap en borstvoeding” werden geherevalueerd, dieper uitgewerkt en geherstructureerd in alle subhoofdstukken.
      • Er werd een dosering bij epilepsie toegevoegd voor enkele courant gebruikte anti-epileptica, waarvoor nog geen dosering werd gegeven.
    • 10.7.2.2 Gabapentine en 10.7.2.3. Pregabaline
      • Toevoeging van de offlabel-indicatie rustelozebenensyndroom in de rubriek “Plaatsbepaling”.
    • 10.9.1.1. Triptanen
      • De indicatie clusterhoofdpijn werd toegevoegd en een dosering wordt vermeld voor de triptanen die clusterhoofdpijn als indicatie hebben in de SKP.
  • Neus-Keel-Oren
    • ​17.1 Middelen voor gebruik in het oor
      • ​Toevoeging van informatie over de plaats van medicamenteuze behandeling bij otitis externa zonder beterschap na initiële maatregelen en ook specifiek bij patienten met diabetes of immuundepressie.
      • Nieuwe plaatsbepaling voor de behandeling van cerumenproppen.
      • Toevoeging van informatie over de oplossing op basis van hydrocortison voor gebruik in het oor (selectie uit het Formularium Ouderenzorg): ototoxiciteit van propyleenglycol; niet langer dan 2 weken te gebruiken.
    • 17.3. Rinitis et sinusitis
      • Aanvullen van de rubriek “Zwangerschap en borstvoeding” voor de geneesmiddelen voor oraal en voor nasaal gebruik.
      • Aanvullen van posologieën voor een aantal specialiteiten.
    • 17.3.2.3. Nasale middelen bij allergische rinitis
      • ​De rubriek “Plaatsbepaling” is herwerkt.
      • Toevoeging van de ongewenste effecten van de antihistaminica.
    • 17.4. Orofaryngale aandoeningen
      • ​Aanvullen van de plaatsbepaling voor ernstige en recidiverende aften.
      • Toevoeging van de ongewenste effecten van chlorhexidine en flurbiprofen.
  • Diverse geneesmiddelen
  • Obesitas
    • ​Het subhoofdstuk obesitas werd verplaatst van het hoofdstuk 20. Diverse geneesmiddelen naar het hoofdstuk 5. Hormonaal stelsel.
    • 5.2. Obesitas
      • De “Plaatsbepaling” is herwerkt, rekening houdend met de nieuwe gegevens over de behandeling van obesitas met voornamelijk semaglutide en tirzepatide.
    • 5.2.1. GLP-1-analogen en 5.2.2. Gecombineerde GIP/GLP-1-analogen
      • ​Deze geneesmiddelengroepen worden voortaan in 2 aparte subhoofdstukken besproken.
      • Semaglutide: het signaal van ischemische aantasting van de nervus opticus is toegevoegd aan de lijst van ongewenste effecten.
    • 5.2.3. Orlistat en 5.2.4. Naltrexon + bupropion
      • ​De rubriek “Zwangerschap en borstvoeding” werd toegevoegd.

Dankwoord aan de experten

Bij de jaarlijkse herziening worden de verschillende hoofdstukken van het Repertorium nagelezen door experten in elk domein. Er werd hen gevraagd belangen die zouden kunnen leiden tot belangenconflicten, mee te delen.
Wij danken de experten die voor de editie “2025” van het Repertorium hun commentaren bezorgden: K. Allegaert, H. Beele, M. Berlière, A. Berquin, E. Bottiau, K. Boussery, P. Calle, S. Callens, P. Carillo-Santisteve, R. Cauwels, M. Ceulemans, S. Croubels, A. Daloze, C. Daumerie, G. De Backer, T. De Backer, F. De Bièvre, F. De Keyser, E. De Leenheer, M. De Lausnay, A. De Sutter, P-H Deprez, P. Durez, K. Everaert, V. Jong, B. Keymeulen, G. Laekeman, B. Lapauw, R. Lefebvre, J. Longueville, U. Maniewski-Kelner, J. Marlier, C. Martin, F. Matthys, B. Morlion, M.C. Nassogne, F. Nobels, S. Patris, A. Peeters, M. Petrovic, H. Reychler, T. Roisin, P. Santens, J. Schoenen, S. Smet, H. Theeten, J. Van Acker, L. Van Bortel, S. Van Wessel, H. Verhelst, J. Warlin, R. Westhovens, C. Wyns. We verontschuldigen ons indien we iemand zouden zijn vergeten.
De werkgroep Formularium Ouderenzorg (zie Inl.6.6. Geneesmiddelen bij oudere patiënten – Formularium Ouderenzorg – Selecties 80+) is als volgt samengesteld: A. Dahmane, B. D’Hooghe, M. Hanset, B. Henkens, G. Mertens, A. Parada, S. Valentin, J. Van Elsen, K. Venneman, E. Vincke, H. Warie. We danken hen voor hun medewerking aan de update van de selecties in het Formularium Ouderenzorg.