*citer les molécules*, DHPC, medische noodprogramma’s en programma’s voor gebruik in schrijnende gevallen (MNP, CUP)
 Nieuwigheid in de specialistische geneeskunde
    • siponimod
 Nieuwigheid in de oncologie
    • niraparib
Nieuwe vorm
    • beclometason + formoterol + glycopyrronium
 Schrappingen en onderbrekingen van commercialisatie (> 1 jaar)
    • ethinylestradiol + cyproteron + placebo
    • eucalyptus suppo’s
    • fluticason voor verneveling
    • fluvastatine
    • valproaat tabletten 150 mg
Andere wijzigingen
    • Gewijzigde terugbetaling van sommige anticonceptiva
    • DHPC
    • Medische noodprogramma’s en programma’s voor gebruik in schrijnende gevallen
▼: geneesmiddelen onder aanvullende monitoring, waarvoor het melden van ongewenste effecten aan het Belgisch Centrum voor Geneesmiddelenbewaking wordt aangemoedigd (o.a. geneesmiddelen met een nieuw actief bestanddeel, biologische geneesmiddelen).

De recente informatie van de maand november 2021 houdt rekening met de wijzigingen die ons tot 26 oktober gemeld werden. De wijzigingen gemeld na deze datum worden in de recente informatie van december opgenomen.

Nieuwigheid in de specialistische geneeskunde

siponimod (Mayzent®▼ )

Siponimod (Mayzent®▼ , hoofdstuk 12.3.2.4.3) is een modulator van de sfingosine-1-fosfaat (S1P)-receptor voor orale toediening met als indicatie de behandeling van volwassen patiënten met secundaire progressieve multiple sclerose (SPMS) met actieve ziekte (synthese van de SKP). Er bestond reeds een specialiteit met hetzelfde werkingsmechanisme, fingolimod, dat gebruikt wordt bij relapsing-remitting MS. De risico-batenverhouding van siponimod is niet duidelijk: het voordeel ervan lijkt miniem ten opzichte van placebo, het werd niet vergeleken met andere behandelingen van MS, en het heeft talrijke en potentieel ernstige ongewenste effecten.
Veiligheid
De contra-indicaties, ongewenste effecten en bijzondere voorzorgen zijn vergelijkbaar met deze van fingolimod.

Contra-indicaties: overgevoeligheid voor pinda of soja; immunodeficiëntiesyndroom; voorgeschiedenis van progressieve multifocale leuko-encefalopathie of cryptokokkenmeningitis; actieve maligniteiten, ernstige leverfunctiestoornis; ernstige cardiovasculaire events in de voorgaande 6 maanden (bv. myocardinfarct, beroerte, hartfalen); hartgeleidingsstoornissen (bv. atrioventriculair blok); risicofactoren van verlenging van het QT-interval (zie Inleiding 6.2.2. QT-verlenging en torsades de pointes); trage metaboliseerders voor CYP2C9; zwangerschap.

Ongewenste effecten:

  • Frequent (1-10%): herpes zoster, hypertensie, verlaging van FEV1, huidkanker, hoofdpijn, duizeligheid, epilepsie-aanval, verhoogde leverparameters, gastro-intestinale stoornissen, lymfopenie, macula-oedeem, perifeer oedeem, bradycardie, atrioventriculair blok, pijn in de ledematen.

Zwangerschap: effectieve anticonceptie moet tot 10 dagen na het stoppen van de behandeling met siponimod worden gebruikt.

Interacties

  • Siponimod wordt voornamelijk door CYP2C9 en in mindere mate door CYP3A4 gemetaboliseerd, met risico van interacties met CYP2C9- en CYP3A4-inhibitoren en -inductoren (zie Tabel Ic. in Inleiding.6.3.). Het risico van interacties is ook afhankelijk van het CYP2C9-genotype van de patiënt. Zie de SKP voor details.
  • Voorzichtigheid wordt aanbevolen bij het begin van de behandeling in geval van gelijktijdig gebruik van sommige antiaritmica, bradycardiserende geneesmiddelen en QT-verlengende geneesmiddelen. Advies van een cardioloog is aanbevolen.
  • Vaccinatie: vaccinaties vóór de start van de immuunsuppressie uitvoeren. Bij levende vaccins minstens 4 weken ervoor; bij niet-levende vaccins minstens 2 weken ervoor. In verband met vaccinaties bij patiënten die immuunsuppressiva nemen, zie 12.1. Vaccins (rubriek Bijzondere voorzorgen) en Folia van maart 2021.

Bijzondere voorzorgen

  • Voorzichtigheid wordt aanbevolen in geval van leverinsufficiëntie.
  • De volgende analyses moeten vóór aanvang van de behandeling worden uitgevoerd: bepaling van CYP2C9-genotype, zwangerschapstest.
  • Patiënten moeten tegen herpes zoster worden gevaccineerd tenzij in volgende situaties: gekende voorgeschiedenis van varicella of herpes zoster, gedocumenteerde vaccinatie, aanwezigheid van antilichamen tegen varicellazostervirus.
  • De volgende parameters moeten vóór aanvang van en tijdens de behandeling worden gecontroleerd: compleet bloedbeeld (lymfocyten in het bijzonder), oftalmologisch onderzoek, ECG bij patiënten met risico van aritmie, leverenzymen, huidonderzoek, bloeddruk.
  • Bij stopzetting van de behandeling moeten de patiënten gecontroleerd worden wegens een risico van rebound-effect met exacerbatie.1-7

Er is Risk Minimization Activities (RMA ) materiaal beschikbaar voor de gezondheidszorgbeoefenaars.

Dosis titratie tot 2 mg 1x per dag.

Kostprijs 1500€ voor een maand behandeling, terugbetaald in b!

 

Nieuwigheid in de oncologie

niraparib (Zejula®▼ )

Niraparib (Zejula®, hospitaalgebruik, weesgeneesmiddel, hoofdstuk 13.2.3) is een inhibitor van de humane poly(ADP-ribose)-polymerase (PARP-)-enzymen voor oraal gebruik, met als indicatie epitheliale ovariumkanker (synthese van de SKP). De risico-batenverhouding van niraparib is onzeker. Ongewenste effecten, waarvan sommige ernstig, treden zeer frequent op.
Veiligheid
Ongewenste effecten: deze van de PARP–inhibitoren.

  • Ook (1-10%): rash, hoest, dyspneu, hypertensie (soms ernstige hypertensie of hypertensieve crisis), tachycardie, nasofaryngitis, bronchitis, conjunctivitis, urineweginfectie, insomnia, angst, depressie, artralgie, rugpijn, hypokaliëmie, gewichtsverlies, fotosensibilisatie, perifeer oedeem, overgevoeligheidsreacties.
  • Zeldzaam: myelodysplastisch syndroom en acute myeloïde leukemie.

Zwangerschap en borstvoeding: niraparib is gecontra-indiceerd tijdens de zwangerschap en de borstvoeding tot een maand na de stopzetting van de behandeling. Bij alle vrouwen die zwanger kunnen worden, dient een effectieve anticonceptiemethode te worden gebruikt.

Interacties: niraparib is een substraat van P-gp en een inductor van CYP1A2 (Zie Tabel Ic. in Inleiding.6.3. en Tabel Id. in Inleiding.6.3.).

Bijzondere voorzorgen

  • Dosisverlaging wordt aanbevolen in geval van matige leverinsufficiëntie.
  • De volgende parameters moeten worden gecontroleerd: compleet bloedbeeld, bloeddruk, leverenzymen.8-12

Kostprijs: 4000€ voor 56 tabletten van 100 mg, terugbetaald in a!

 

Nieuwe vorm

beclometason + formoterol + glycopyrronium (Trimbow®)

De associatie van beclometason, formoterol en glycopyrronium (Trimbow®, hoofdstuk 4.1.6) bestaat nu ook als inhalatiepoeder voor de onderhoudsbehandeling van ernstige vormen van astma en matige tot ernstige vormen van COPD.
Het is belangrijk om een voor de patiënt geschikte toedieningsvorm te kiezen. Inhalatiepoeders vereisen een voldoende krachtige inhalatie, terwijl dosisaerosolen doorgaans een goede hand-mondcoördinatie en voldoende kracht in de handen vereisen. Bij jonge kinderen wordt het gebruik van een dosisaerosol met een voorzetkamer sterk aanbevolen. Zie ook de instructiefilmpjes van de Belgische Vereniging voor Pneumologie.

 

 Schrappingen en onderbrekingen van commercialisatie (> 1 jaar)

Worden in deze rubriek vermeld:
– de stopzettingen van commercialisatie
– de onderbrekingen van commercialisatie (verwachte duur langer dan één jaar)
De tijdelijke onderbrekingen worden hier niet opgenomen, zij worden in het repertorium met dit teken aangeduid: 
De lijst van de onbeschikbare geneesmiddelen kan worden geraadpleegd op de website van het FAGG-FarmaStatus.
 

ethinylestradiol + cyproteron + placebo (Daphne Continu®)

De associatie ethinylestradiol + cyproteron + placebo (Daphne Continu®, hoofdstuk 5.3.5) wordt niet meer gecommercialiseerd sinds november 2021. Het toedieningsschema omvatte 21 dagen werkzame tabletten gevolgd door 7 dagen placebo, zonder onderbreking tussen de strips. Specialiteiten op basis van ethinylestradiol + cyproteron volgens het klassieke schema (7 dagen onderbreking tussen de strips) blijven beschikbaar. Zij zijn wel niet de eerste keuze voor anticonceptie omwille van hun mogelijke ongewenste effecten. Zij hebben wel een plaats in de behandeling van uitgesproken hirsutisme of als anticonceptie bij patiëntes met hirsutisme of therapieresistente acne.
 

eucalyptus suppo’s (Kalip’tus medical®)

De suppo’s op basis van eucalyptus (Kalip’tus Medical®, hoofdstuk 4.2.1) worden niet meer gecommercialiseerd sinds oktober 2021. Zij werden zonder wetenschappelijke onderbouwing gebruikt om ademhalingsproblemen bij kinderen te verlichten. Eucalyptus is een terpeenderivaat waarvan de werkzaamheid niet bewezen is en dat potentieel ernstige ongewenste effecten kan veroorzaken, ongeacht de toedieningsweg (onder andere neurologische stoornissen en convulsies). In het algemeen worden antitussiva afgeraden, zeker bij kinderen, en ze zijn gecontra-indiceerd bij kinderen jonger dan 6 jaar.
 

fluticason voor verneveling (Flixotide Nebules®)

Fluticason voor verneveling (Flixotide Nebules®, hoofdstuk 4.1.4.2) wordt niet meer gecommercialiseerd sinds november 2021. Fluticason blijft beschikbaar voor inhalatie via dosisaerosol of poederinhalator. Als onderhoudsbehandeling van astma en COPD worden corticosteroïden bij voorkeur via een dosisaerosol toegediend (eventueel met een voorzetkamer) of poederinhalator. Verneveling is alleen aangewezen als het correcte gebruik van deze toedieningsvormen niet mogelijk is. Corticosteroïden via verneveling zijn ook geïndiceerd bij ernstige acute laryngitis subglottica (pseudokroep). Budesonide is beschikbaar voor verneveling.
 

fluvastatine (Lescol®)

Fluvastatine (Lescol®, hoofdstuk 1.12.1) wordt niet meer gecommercialiseerd sinds november 2021. Er zijn andere statines beschikbaar. Statines zijn geïndiceerd bij personen met een duidelijk verhoogd cardiovasculair risico en in de secundaire preventie. Hun voordeel bij laag cardiovasculair risico is beperkter (zie ook 1.12. Hypolipemiërende middelen en 1.12.1. Statines).
 

valproaat tabletten 150 mg (Depakine Enteric® 150 mg ▼ )

Valproaat in tabletten van 150 mg (Depakine Enteric 150 mg ▼ , hoofdstuk 10.7.1.1) wordt niet meer gecommercialiseerd sinds november 2021. Valproaat siroop is een mogelijk alternatief.

 

Andere wijzigingen

Gewijzigde terugbetaling van sommige anticonceptiva

  • Net als andere orale oestroprogestagenen voor anticonceptie, vermeld in de Recente informatie van september 2021, worden nu ook de specialiteiten Noranelle® 30/150 (Hoofdstuk 6.2.1.1 Preparaten van de tweede generatie), Desolina® 20 en 30 en Gaelle® 20 en 30 (Hoofdstuk 6.2.1.1 Preparaten van de derde generatie) niet langer terugbetaald in cx bij vrouwen vanaf 25 jaar. Zij blijven wel gedeeltelijk of volledig terugbetaald (letter « a ») bij vrouwen jonger dan 25 jaar (teken « J ») en bij vrouwen die in aanmerking komen voor verhoogde tegemoetkoming. Er worden geen associaties voor anticonceptie op basis van ethinylestradiol + levonorgestrel 30 mg, desogestrel of gestodeen, in het klassieke schema (onderbreking van 7 dagen tussen de strips) meer terugbetaald bij vrouwen vanaf 25 jaar die niet in aanmerking komen voor verhoogde tegemoetkoming.
  • De meeste koperhoudende IUD’s worden nu terugbetaald in aJ: ze zijn gratis voor vrouwen jonger dan 25 jaar, en zonder leeftijdsgrens voor vrouwen die in aanmerking komen voor verhoogde tegemoetkoming.

 

Direct Healthcare Professional Communications

De Direct Healthcare Professional Communications (DHPC), dikwijls « Dear Doctor Letter » genoemd, zijn rechtstreekse mededelingen van de farmaceutische bedrijven aan de gezondheidszorgbeoefenaars over risico’s en maatregelen om deze risico’s te beperken, doorgaans op vraag van het EMA of het FAGG. De DHPC’s zijn te raadplegen via de website van het FAGG.

Hier volgen de onlangs door het FAGG of het EMA goedgekeurde DHPC’s:

 

Programma’s voor gebruik in schrijnende gevallen en medische noodprogramma’s

Voor meer informatie over deze programma’s, zie Folia december 2019.

  • Tucatinib (Tukysa®), dostarlimab (Jemperli®), isatuximab (Sarclisa®), nog niet gecommercialiseerd, en atezolizumab (Tecentriq®▼ , hoofdstuk 13.3.1) werden door het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten (FAGG) goedgekeurd in het kader van het medisch noodprogramma (medical need).

  • Tepotinib, nog niet gecommercialiseerd, werd goedgekeurd in het kader van het programma voor gebruik in schrijnende gevallen (compassionate use).

  • Informatiedocumenten voor de patiënt en de geïnformeerde toestemming zijn te vinden op de website van het FAGG: Tukysa®, Jemperli®,  Tecentriq®, Sarclisa® en tepotinib.

 

Specifieke bronnen

1 Mayzent®-Samenvatting van de Kenmerken van het Product
2 Mayzent-EPAR-Public Assessment Report. https://www.ema.europa.eu/en/documents/assessment-report/mayzent-epar-public-assessment-report_en.pdf
3 Drugs for Multiple Sclerosis. Med Lett Drugs Ther. 2021 Mar 22;63(1620):42-8
4 Siponimod (Mayzent°) et sclérose en plaques secondairement progressive. Rev Prescrire 2021 ; 41 (451) : 338-339
5 Siponimod for multiple sclerosis. Aust Prescr 2021;44:69-70. https://doi.org/10.18773/austprescr.2021.014
6 Siponimod-(Mayzent)-A New Drug for Multiple Sclerosis. Med Lett Drugs Ther. 2019 May 6;61(1571):70-2
7 Siponimod for Secondary Progressive Multiple Sclerosis. NEJM J Watch, April 13, 2018. https://www.jwatch.org/na46414/2018/04/13/siponimod-secondary-progressive-multiple-sclerosis
8 Zejula®-Samenvatting van de Kenmerken van het Product
9 PARP Inhibitors for Ovarian Cancer. Med Lett Drugs Ther. 2017 Dec 4;59(1535):200-2
10 Niraparib (Zejula°) et cancer de l’ovaire, en traitement d’entretien après une première ligne de chimiothérapie. Rev Prescrire 2021 ; 41 (455) : 655-656
11 Niraparib – Zejula°. Cancer de l’ovaire : un cytotoxique en traitement d’entretien. Rev Prescrire 2018 ; 38 (420) : 725-727
12 Niraparib. Aust. Prescr. oct 2021. https://doi.org/10.18773/ austprescr.2021.059