Vaccin tegen hepatitis B en risico van demyeliniserende neurologische aandoeningen: stand van zaken

Koorts en lokale reacties zijn de meest frequente ongewenste effecten van het vaccin tegen hepatitis B (Engerix B®, Hbvaxpro®). Ook anafylactische reacties kunnen optreden, met een incidentie die geschat wordt op minder dan 1 geval per 100.000 injecties.

Ongeveer tien jaar geleden was er, vooral in Frankrijk, een controverse over een eventueel risico van demyeliniserende neurologische aandoeningen, zoals multipele sclerose, door vaccinatie tegen hepatitis B. Een recente studie bracht dit onderwerp opnieuw ter discussie. In een recent artikel in La Revue Prescrire [2004; 24: 590-600]wordt de stand van zaken gegeven. De epidemiologische gegevens over het verband tussen vaccinatie tegen hepatitis B en het risico van demyeliniserende neurologische aandoeningen, betreffen 3 cohortstudies en 6 patiënt-controlestudies. In 8 van deze 9 studies werd geen statistisch significante toename van het risico gezien. In één van de 9 studies, die recent werd gepubliceerd in Neurology [2004; 63: 838-42], werd wel een statistisch significante toename van het risico van multipele sclerose door vaccinatie tegen hepatitis B gezien [relatief risico van 3,1; 95%-betrouwbaarheidsinterval van 1,2 tot 4,9]. Deze studie gebruikte gegevens uit de huisartspraktijk in het Verenigd Koninkrijk. Volgens de auteurs van een bijbehorend editoriaal [ Neurology 2004; 63: 772-73] levert deze studie onvoldoende bewijzen om de houding t.o.v. de vaccinatie tegen hepatitis B te wijzigen. De Wereldgezondheidsorganisatie trekt, na evaluatie van de resultaten van deze studie, de gunstige risico-batenverhouding van vaccinatie tegen hepatitis B niet in twijfel.

Wat in verband met vaccinatie van personen die lijden aan multipele sclerose? Volgens de auteurs van het artikel in La Revue Prescrire tonen de momenteel beschikbare epidemiologische gegevens (die vooral het vaccin tegen influenza betreffen) geen effect van vaccinatie op het optreden van een nieuwe opstoot. Ze stellen echter dat, gezien de geringe kwaliteit van de studies, een risico niet kan uitgesloten worden.

Het besluit van het artikel in La Revue Prescrire is dat vaccinatie tegen hepatitis B aanbevolen blijft bij niet-geimmuniseerde personen met risico van hepatitis B. Bij patiënten met multipele sclerose dient vóór elke vaccinatie de risico-batenverhouding geëvalueerd te worden.

Nuttige informatie over dit onderwerp is ook te vinden op de website van de Franse "Haute Autorité de santé" ( www.anaes.fr , klik "Publications", kies "Infectiologie", aanbevelingen van 9 november 2004), en in het Tijdschrift voor Geneeskunde [2004; 60: 1468-75.