Antitrombotische middelen bij patiënten met perifere arteriopathie

Anti-aggregantia

Perifere arteriopathie is een risicofactor voor majeure cardiovasculaire accidenten (myocardinfarct, cerebrovasculair accident, perifere arteriële occlusie), en toediening van antiaggregantia vermindert dit risico met ongeveer 25% [zie Folia februari 2004 ]. Tot nu toe waren de beschikbare gegevens afkomstig van analyses van subgroepen en waren er geen studies louter bij patiënten met perifere arteriopathie.

In een recente gerandomiseerde placebo-gecontroleerde studie werd de doeltreffendheid van acetylsalicylzuur (100 mg p.d.) en van antioxidantia (vitamine E en C, β-caroteen) onderzocht in de cardiovasculaire preventie bij patiënten met perifere arteriopathie. De resultaten tonen met acetylsalicylzuur opnieuw een daling van ongeveer 25% van het risico van majeure vasculaire accidenten, ook bij patiënten met type 2-diabetes. Met de anti-oxidantia werd geen daling van het risico gezien.

Wanneer acetylsalicylzuur gecontra-indiceerd is of niet verdragen wordt, kan clopidogrel een alternatief zijn. In de Charisma-studie was de associatie acetylsalicylzuur + clopidogrel niet doeltreffender dan acetylsalicylzuur in monotherapie in de preventie van cardiovasculaire accidenten bij hoogrisicopatiënten, o.a. patiënten met perifere arteriopathie [zie Folia augustus 2006 ].

Vitamine K-antagonisten

Een recente gerandomiseerde gecontroleerde studie werd uitgevoerd bij patiënten met perifere arteriopathie. Behandeling met een associatie van een vitamine K-antagonist (warfarine of acenocoumarol) + een anti-aggregans (acetylsalicylzuur, clopidogrel of ticlopidine) werd vergeleken met behandeling met een anti-aggregans in monotherapie. Na een follow-up van 35 maanden bleek de associatie niet doeltreffender dan het anti-aggregans in monotherapie voor wat betreft de preventie van cardiovasculaire accidenten, en waren er met de associatie meer bloedingen. De vitamine K-antagonisten, in monotherapie of in associatie met anti-aggregantia, zijn dus niet aangewezen bij de aanpak van perifere arteriopathie, behalve wanneer een andere aandoening, bv. voorkamerfibrillatie, een dergelijke behandeling rechtvaardigt.

Referenties

Critical leg ischaemia prevention study group. Prevention of serious vascular events by aspirine amongst patients with peripheral arterial disease: randomized, double-blind trial. J Intern Med 2007; 261: 276-84

Mohler ER: Atherothrombosis Wave goodbye to combined anticoagulation and antiplatelet therapy? N Engl J Med 2007; 357: 293-6 (editoriaal)

The warfarin antiplatelet vascular evaluation trial investigators. Oral anticoagulant and antiplatelet therapy and peripheral arterial disease. N Engl J Med 2007; 357: 217-27