Flash: prikkelbaredarmsyndroom en antidepressiva

In verband met de behandeling van het prikkelbaredarmsyndroom was de conclusie in de Folia van november 2009 dat eenvoudige middelen zoals supplementen met oplosbare vezels, spasmolytica en pepermuntolie de eerste keuze zijn. Wat betreft de plaats van antidepressiva leveren de resultaten van een recente meta-analyse enkele argumenten voor een bescheiden analgetisch effect van de tricyclische antidepressiva (NNT = 4) en de selectieve serotonine-heropnameremmers (SSRI’s; NNT = 3,5) bij de aanpak van de symptomen van prikkelbaredarmsyndroom [ Gut 2009; 58: 367-78 met commentaar in Minerva 2010; 9: 22-3]. Deze resultaten moeten echter met de nodige voorzichtigheid geïnterpreteerd worden wegens de beperkingen van deze meta-analyse (o.a. zwakke studiemethodologie en gebrek aan studies uitgevoerd in de eerste lijn). In de praktijk zouden volgens de aanbevelingen van het National Institute for Health and Clinical Excellence (NICE) de tricyclische antidepressiva slechts mogen overwogen worden als tweede keuze, bij falen van de symptomatische eerstekeuzebehandeling, en rekening houdend met het risico van ongewenste effecten, waaronder in het bijzonder obstipatie. Wanneer een dergelijke behandeling wordt gestart, wordt aangeraden te starten met lage doses (5 à 10 mg amitriptyline of een equivalent ervan in één gift ‘s avonds), en de behandeling opnieuw te evalueren na 4 weken, en vervolgens om de 6 à 12 maanden. Met de SSRI’s is de doeltreffendheid minder bewezen, en volgens NICE zouden deze geneesmiddelen alleen mogen overwogen worden bij falen van tricyclische antidepressiva. [Clinical guideline 61, via www.nice.org.uk ]