Medegedeeld door het Centrum voor Geneesmiddelenbewaking
Opioïden-geïnduceerde hyperalgesie
Bijwerking melden of PDF voor het melden van vermoede ongewenste effecten.
Hyperalgesie is een bekend ongewenst effect van opioïden, dat zich manifesteert door een toename van de pijnintensiteit tijdens behandeling met het opioïd. Hyperalgesie is moeilijk te onderscheiden van een toename van de pijnintensiteit veroorzaakt door de pijnlijke aandoening zelf. Wanneer de pijnlijke aandoening de oorzaak is, neemt de pijnintensiteit meestal af na verhoging van de dosis van het opioïd, terwijl deze in geval van hyperalgesie toeneemt. Hyperalgesie manifesteert zich ook door overgevoeligheid voor pijnlijke stimuli.
Besluit van La Revue Prescrire voor de praktijk. Wanneer het pijnstillend effect van een opioïd lijkt af te nemen en de evolutie van de aandoening die de pijn veroorzaakt niet verantwoordelijk lijkt te zijn, kan dit verklaard worden door ofwel een nieuwe pijnoorzaak, ofwel tolerantie voor het opioïdeffect ofwel hyperalgesie. Wanneer hyperalgesie waarschijnlijk is, kan een vermindering van de dosis of zelfs stopzetting van het opioïd, of overschakeling naar een ander opioïd, overwogen worden.
Aanvulling van het BCFI. In het Repertorium (8.3. Opioïden, rubriek “Ongewenste effecten”) schrijven we: “Opioïden-geïnduceerde hyperalgesie: goed aangetoond bij gebruik van opioïden bij acute postoperatieve pijn, meer controversieel maar ook mogelijk bij gebruik bij chronische pijn”.