Zomer, reizen en geneesmiddelen: enkele aanvullingen
Vaccin tegen rabiësVaccinatie tegen rabiës is voor de meeste reizigers niet aangewezen (elke reiziger wordt wel best gewezen op het feit dat er een reëel risico is !), maar kan overwogen worden bij risicoreizen naar afgelegen gebieden (zie ook brochure van het ITG, in overleg met de Wetenschappelijke Studiegroep Reisgeneeskunde, versie juli 2007, via www.itg.be/ITG/ Uploads/MedServ/Nconsensus07.pdf ). Een vaccin tegen rabiës kan bekomen worden bij het Pasteur Instituut Brussel, en is terugbetaalbaar. Gezien de beschikbaarheid van dit vaccin zeer wisselvallig is, stellen de meeste door de overheid erkende vaccinatiecentra ( www.itg.be/ITG/Uploads/MedServ/NADRVACC.htm ) nu ook een ander vaccin tegen rabiës ter beschikking: het gaat om een vaccin ingevoerd uit het buitenland, dat niet in België geregistreerd is of terugbetaald wordt, en veel duurder is. Profylactische toediening van antibiotica bij tekenbeetDe beste preventie tegen de ziekte van Lyme is het vermijden van tekenbeten (gebruik van repellants, dragen van beschermende kledij), en het actief opsporen en verwijderen van de teken binnen de 24 uur na de beet. In de Folia mei 2007 werd vermeld dat in de Belgische situatie antibiotica ter preventie van de ziekte van Lyme na een tekenbeet in principe niet aangewezen zijn. In het Ned Tijdschr Geneeskd van 25 augustus 2007 [2007; 151: 1901] wordt in een antwoord op een lezersbrief vermeld dat er in Nederland meer teken dan vroeger besmet zijn met Borrelia burgdorferi, de spirocheet verantwoordelijk voor de ziekte van Lyme, maar de auteur benadrukt dat er desondanks geen plaats is voor routinematig gebruik van antimicrobiële profylaxe na een tekenbeet. De auteur suggereert dat profylactische toediening van doxycycline (200 mg per os eenmalig) wel kan worden overwogen wanneer in een gebied waar meer dan 20% van de teken besmet zijn met Borrelia burgdorferi, een nimf of volwassen teek minstens 36 uur op de huid gehecht bleef, wat kan geschat worden op basis van de gezwollenheid van de teek; doxycycline moet wel binnen de 72 uur na verwijderen van de teek gegeven worden. Enkel in deze uitzonderlijke omstandigheden kan profylactische toediening van één dosis doxycycline efficiënt zijn, en wegen de voordelen van deze aanpak op tegen de mogelijke ongewenste effecten. Antibiotica worden wel steeds aanbevolen zodra er tekenen zijn van erythema migrans, het vroege gelokaliseerde stadium van de ziekte van Lyme. HIV en vaccinatieBij mensen met HIV die een verre reis ondernemen zijn er, naast de algemene hygiëne- en preventieboodschappen, enkele bijkomende aspecten belangrijk [ Tijdschr voor Geneeskd 2007; 63: 1030-9]. Vooral voor reizen naar tropische gebieden is een grondige voorbereiding vereist en is gespecialiseerd advies aangewezen. HIV-positieve personen dienen systematisch gevaccineerd te worden tegen hepatitis A, hepatitis B, pneumokokkeninfecties, difterie, tetanus en influenza. Voor verre reizen gelden in principe dezelfde vaccinatieregels als voor niet-besmette personen. Voor levend verzwakte vaccins (gele koorts, bof-mazelen-rubella) is wel een geïndividualiseerde afweging noodzakelijk.
Voor alle vaccins, ook deze op basis van een gedood organisme of bestanddelen ervan, is de doeltreffendheid bij HIV-positieve personen, zeker bij een zeer laag CD4-aantal, mogelijk lager, zoals bv. gedocumenteerd voor de vaccins tegen gele koorts of hepatitis A. Bijkomende boosters moeten overwogen worden. Problemen in verband met antiretrovirale medicatie- De strikte therapietrouw voor de antiretrovirale behandeling bij HIV ("highly active antiretroviral treatment" of HAART) mag bij reizen zeker niet verwaarloosd worden. De reiziger neemt best enkele reserveverpakkingen mee, uit voorzorg voor verlies of een onverwacht langer verblijf. - Het therapeutische schema wordt best in de 3 maanden vóór het vertrek niet gewijzigd. - Talrijke interacties zijn beschreven tussen HAART en andere geneesmiddelen [zie www.hiv-druginteractions.org en de CYP-tabel in de Inleiding van het Repertorium]. Het is interessant voor de HIV-positieve reiziger te weten welke geneesmiddelen niet interageren; zo kunnen de antibacteriële middelen aanbevolen bij reizigersdiarree (ciprofloxacine, ofloxacine, norfloxacine, azithromycine: zie Folia mei 2007 ), de geneesmiddelen voorgesteld ter preventie van malaria (zie Folia mei 2007), en geneesmiddelen zoals paracetamol, acetylsalicylzuur, ibuprofen, loperamide en cetirizine veilig worden ingenomen. Ook voor het insectenwerend DEET zijn geen interacties met HAART bekend. Seksueel Overdraagbare InfectiesOp reis is de kans op toevallige seksuele contacten hoger. Seksueel Overdraagbare Infecties1 (SOI) kunnen dan ook een belangrijk probleem vormen, en dit dient met de reiziger vóór het vertrek te worden besproken.
Seksueel Overdraagbare Infecties (SOI) is een vertaling van het Engelse Sexually Transmitted Infections (STI). Veel infecties geven niet meteen aanleiding tot ziekte. Daarom geniet Seksueel Overdraagbare Infecties (SOI) momenteel de voorkeur boven Seksueel Overdraagbare Aandoeningen (SOA). |