Nieuwigheden geneesmiddelen januari 2023
• COVID-19 vaccin (VidPrevtyn Beta®▼): boostervaccinatie tegen COVID-19
Nieuwigheden in de oncologie
• lenvatinib (Kisplyx® ): niercarcinoom
• pralsetinib (Gavreto®▼): bronchuskanker
• sacituzumab govitecan (Trodelvy®▼): borstkanker
Nieuwe indicaties en terugbetalingen
• ozanimod: colitis ulcerosa
Stopzettingen en onderbrekingen van commercialisatie (>1 jaar)
• adefovir (Hepsera®)
• hydrocortison + framycetine voor dentaal gebruik (Septomixine®)
• Insuman Basal® en Insuman Rapid®
• indometacine voor rectale toediening (Dolcidium®)
• quinapril 20 mg (Accupril®)
• tetryzoline (Visine®)
• thiopental (Thiobarbital B.Braun®)
• vaccin tegen zona met levende verzwakte virussen (Zostavax®)
▼: geneesmiddelen onderworpen aan aanvullende monitoring en waarvoor het melden van bijwerkingen aan het Belgisch Centrum voor Geneesmiddelenbewaking aangemoedigd wordt (onder andere geneesmiddelen die een nieuwe werkzame stof bevatten, biologische geneesmiddelen).
: geneesmiddelen waarvoor de autoriteit die de vergunning voor het in de handel brengen afgeeft aanvullende procedures voor risicobeperking (Risk Minimization Activities: RMA) heeft opgelegd (zie Folia maart 2015), zoals educatief materiaal of brochures.
Voor de nieuwigheiden geneesmiddelen van deze maand houden we rekening met de lanceringen waarvan we ten laatste op 5 januari op de hoogte gebracht werden. De wijzigingen die na die datum gemeld worden, zullen worden opgenomen in de Weekly Folia van februari.
De teksten van het Repertorium in verband met deze wijzigingen zullen aangepast worden op 20 januari.
Nieuwigheden in de eerste lijn
COVID-19-vaccin voor boostervaccinatie (VidPrevtyn Beta® ▼)
Het betreft een subunit-eiwitvaccin (zoals Nuvaxovid®) dat een recombinant spike-eiwit van de Beta-variant (B.1.351) en het adjuvans AS03 bevat.
De werkzaamheid is onderzocht in immunogeniciteitsstudies. Er zijn geen klinische gegevens over bescherming tegen (ernstige) COVID-19.
- In een studie was VidPrevtyn Beta® non-inferieur voor wat betreft de concentratie antilichamen tegen Omicron BA.1 ten opzichte van het mRNA-vaccin Comirnaty® bij gebruik als boostervaccinatie bij patiënten die een primovaccinatie gekregen hadden met een mRNA-vaccin.
- Een tweede studie toonde een herstel van de immuniteit tegen verschillende varianten van het SARS CoV2-virus wanneer VidPrevtyn Beta® gebruikt wordt als boostervaccinatie bij patiënten die een primovaccinatie gekregen hadden met een mRNA-vaccin of een vectorvaccin.
De Hoge Gezondheidsraad heeft nog geen advies verstrekt over dit vaccin.
Het mag worden toegediend via een injectie in de deltoïdspier minimaal 4 maanden na een eerdere dosis van een COVID-19-vaccin. Voor en na reconstitutie moet het worden bewaard tussen 2 °C en 8 °C, beschermd tegen licht. Na reconstitutie moet het binnen 6 uur worden gebruikt.1
Nieuwigheden in de oncologie
lenvatinib (Kisplyx® )
Er zijn beperkte gegevens waaruit blijkt dat deze combinatiebehandelingen de overleving verbeteren, maar ze gaan vaak gepaard met ernstige ongewenste effecten (waaronder overlijden), en met stopzetting van de behandeling.
Het veiligheidsprofiel van lenvatinib komt overeen met dat van de proteïnekinase-inhibitoren, met bovendien een risico op verlenging van het QT-interval. Het veroorzaakt vaak ongewenste effecten, die soms ernstig zijn. Bij combinatie met pembrolizumab (Keytruda® ) of everolimus bestaat het risico op ernstige cumulatieve ongewenste effecten van de verschillende molecules.2-5
Kostprijs: € 1650 voor 30 capsules, niet terugbetaald op 1 januari 2023
pralsetinib (Gavreto®▼)
Pralsetinib is alleen geëvalueerd in studies met een intermediair evaluatiecriterium (beeldvorming), zonder actieve comparator.
Algemeen genomen komt het veiligheidsprofiel van pralsetinib overeen met dat van proteïnekinase-inhibitoren. Het veroorzaakt zeer vaak ongewenste effecten, waarvan sommige ernstig kunnen zijn (en fataal kunnen aflopen).6,7
NICE beveelt pralsetinib momenteel niet aan in deze indicatie omdat er geen studie met een actieve comparator beschikbaar is.8
Ongewenste effecten
- Overlijdens ten gevolge van infecties, inflammatoire pneumonie en bloedingen werden gerapporteerd in de studies.
- Ernstige ongewenste effecten zijn waargenomen bij 21% van de patiënten.
- De vaakst voorkomende ongewenste effecten (> 30%) zijn anemie, neutropenie, leukopenie, arteriële hypertensie, constipatie, verhoging van de leverenzymen, musculoskelettale pijn, vermoeidheid.
- Ongewenste effecten die erg vaak voorkomen (>10%) zijn infectieuze pneumonie, respiratoire stoornissen, inflammatoire pneumonie, urineweginfecties, verhoging van het creatinine, lymfopenie, trombopenie, bloeding, huiduitslag, hoofdpijn, oedeem, koorts, gastro-intestinale aandoeningen, smaakstoornissen, metabole stoornissen, verhoging van het CK en van het alkalische fosfatase.
- Vaak: verlenging van het QT-interval (5%).
- Niet-hormonale anticonceptie moet gedurende de hele behandeling en tot 2 weken na stopzetting ervan gebruikt worden. Wanneer de mannelijke partner behandeld wordt met pralsetinib, moet er eveneens een doeltreffende vorm van anticonceptie gebruikt worden.
- Pralsetinib is een substraat van CYP3A4 (zie Tabel Ic. in Intro.6.3.) en van het P-gp (zie Tabel Id. in Intro.6.3.). Gelijktijdige toediening van krachtige CYP3A4- of P-gp-remmers en van krachtige CYP3A4-inductoren wordt afgeraden in de SKP. Als toediening van een krachtige CYP3A4- of P-gp-remmer noodzakelijk is, moet de dosis van pralsetinib verlaagd worden. Als toediening van een krachtige CYP3A4-inductor noodzakelijk is, moet de dosis verhoogd worden.
- Bij gelijktijdige toediening van een geneesmiddel dat het QT-interval kan verlengen, kan het nodig zijn om de dosis aan te passen of de behandeling te onderbreken.
- Er wordt aanbevolen om voor en tijdens de behandeling een ECG uit te voeren en de bloeddruk, de leverenzymen en de elektrolyten te controleren.6,7
Dosering: 400 mg 1x/d.
Kostprijs: € 8692 voor een behandeling van een maand, terugbetaald in a!
sacituzumab govitecan (Trodelvy®▼)
Algemeen genomen komt het veiligheidsprofiel ervan overeen met dat van de monoklonale antilichamen en de topo-isomerase 1-remmers.
Er zijn beperkte gegevens waaruit blijkt dat sacituzumab govitecan de levensduur enkele maanden verlengt, maar dit gaat gepaard met zeer frequente en soms ernstige ongewenste effecten die de levenskwaliteit kunnen aantasten (vooral neutropenie, die in 50% van de gevallen ernstig is, en diarree en braken).9-13
NICE concludeert dat deze behandeling werkzaam is, maar benadrukt dat ze te duur is.14
Kostprijs: € 1058 voor een flacon met 200 mg poeder voor verdunning, terugbetaald in a!
Nieuwe indicaties en terugbetalingen
ozanimod (Zeposia®▼ )
Ozanimod had reeds de behandeling van bepaalde vormen van multiple sclerose als indicatie.
Voor de behandeling van colitis ulcerosa, bleek het werkzaam ten opzichte van placebo voor inductie en behoud van remissie bij patiënten met een matige tot ernstige actieve colitis ulcerosa met onvoldoende respons op of intolerantie aan andere behandelingen. Het werd in deze indicatie niet vergeleken met andere behadelingen.15-18 Zoals met de andere sfingosine-1-fosfaat (S1P) receptor modulatoren, is er risico van potentieel ernstige ongewenste effecten. Om de risico’s te beperken, is er sinds de commercialisatie Risk Minimization Activities (RMA ) materiaal beschikbaar voor gezondheidszorgbeoefenaars.
- Ozanimod werd in twee gerandomiseerde placebogecontroleerde studies vergeleken met placebo bij patiënten met actieve matige tot ernstige colitis ulcerosa met onvoldoende respons op of intolerant aan andere behandelingen.
- In de eerste studie bereikten meer patiënten onder behandeling met ozanimod klinische remissie na 10 weken (primair eindpunt, 18,4% versus 6%, statistisch significant).
- De tweede studie randomiseerde patiënten met klinische respons op ozanimod tussen verderzetten van de behandeling met ozanimod en overschakelen op placebo. Onder de patiënten in de ozanimod-groep was er meer behoud van klinische remissie na 52 weken (primair eindpunt, 37% versus 18,5%, statistisch significant).
- Ozanimod is niet vergeleken met andere behandelingen in deze indicatie.
- De gegevens over veiligheid uit deze studies komen overeen met wat reeds gekend was: vooral verhoging van de leverenzymen, luchtweginfecties en hoofdpijn. Gevallen van hypertensie, abnormale longfunctietesten, zona, macula-oedeem, perifeer oedeem en kanker zijn ook beschreven.15-18
Dosering : titratie over 8 dagen tot 0,92 mg 1 x p.d.
Kostprijs: 1256,62€ voor 1 maand behandeling, terugbetaald in b !
Stopzettingen en onderbrekingen van commercialisatie (>1 jaar)
De stopzettingen van deze maand houden rekening met de wijzigingen die ons gemeld werden tot 3 januari 2023. De wijzigingen gemeld na deze datum worden opgenomen in de Weekly Folia van de maand februari.
De teksten van het Repertorium in verband met deze stopzettingen zullen aangepast worden op 20 januari.
Worden hier vermeld:
- de stopzettingen van commercialisatie
- de onderbrekingen van commercialisatie (verwachte duur langer dan één jaar)
De tijdelijke onbeschikbaarheden worden hier niet opgenomen, zij worden in het repertorium met dit teken aangeduid :
De lijst van de onbeschikbare geneesmiddelen kan worden geraadpleegd op de website van het FAGG-FarmaStatus.
adefovir (Hepsera®)
Adefovir wordt niet meer gecommercialiseerd. Het werd gebruikt voor de behandeling van actieve chronische hepatitis B. Zie het hoofdstuk Middelen bij chronische hepatitis B voor de behandelingsprincipes van deze aandoening.
hydrocortison + framycetine voor dentaal gebruik (Septomixine®)
De associatie van hydrocortison en framycetine onder de vorm van pasta voor dentaal gebruik wordt niet meer gecommercialiseerd. Ze was voorbehouden voor gebruik door de tandarts voor wortelkanaaldesinfectie tijdens bepaalde interventies.
Insuman Basal® en Insuman Rapid®
De snelwerkende humane insuline (Insuman Rapid® ) en de humane insuline met intermediaire werkingsduur (Insuman Basal® ) worden niet meer gecommercialiseerd. Er zijn nog andere humane insulines beschikbaar en deze zijn in principe identiek (snelwerkende insulines en insulines met intermediaire werkingsduur). Echter, de beschikbaarheid van hulpmiddelen voor toediening (insulinepennen) specifiek voor elke specialiteit kan, op zijn minst tijdelijk, beperkt zijn. Deze zijn bovendien niet altijd verkrijgbaar via de officina-apotheek en, afhankelijk van de situatie van de patiënt, is het mogelijk dat de kostprijs van insulinepennen en naalden niet ten laste genomen wordt door de ziekteverzekering.
Wanneer insulinepennen voor humane insulines beperkt beschikbaar zijn, kan dit de facto leiden tot een verschuiving naar het gebruik van insuline-analogen, waarvoor de terugbetalingsmodaliteiten verschillen (bijv. afhankelijk van het toetreden van de patiënt tot de diabetesconventie). Het zou jammer zijn dat patiënten door deze onbeschikbaarheid gedwongen worden een voor hen geschikte behandeling op te geven, die nog steeds zijn plaats heeft in de aanpak van diabetes.
Wanneer overgeschakeld wordt op een insuline-analoog, moet dit gebeuren onder strikt toezicht van een diabetoloog.
Het BCFI betreurt dat de gezondheidszorgbeoefenaars en de overheden zo laattijdig op de hoogte gebracht werden van de stopzetting van commercialisatie van deze specialiteiten met een nauwe therapeutisch-toxische marge. Patiënten en diabetologen worden hierdoor gedwongen snel maatregelen te nemen zonder zekerheid over de beschikbaarheid in de praktijk van de alternatieve behandelingsopties.
indometacine voor rectale toediening (Dolcidium®)
Indometacine voor rectale toediening wordt niet meer gecommercialiseerd. Indometacine blijft nog beschikbaar onder de vorm van cutane spray en oogdruppels. Wanneer bij een volwassene de toediening van een NSAID langs rectale weg aangewezen is, zijn diclofenac suppo’s beschikbaar.
quinapril 20 mg (Accupril®)
De specialiteit Accupril® wordt niet meer gecommercialiseerd. Hierdoor zijn er geen tabletten meer beschikbaar met een dosis van 20 mg quinapril. De enige overblijvende specialiteit bevat 40 mg quinapril per tablet en is niet deelbaar, waardoor het onmogelijk is de lage startdoseringen voor de behandeling van hypertensie of hartfalen te bekomen. Andere ACE-inhibitoren zijn beschikbaar voor deze indicaties.
tetryzoline (Visine®)
Tetryzoline oogdruppels voor de behandeling van irritatie van de ogen worden niet meer gecommercialiseerd. Er zijn nu geen oculaire decongestionerende middelen meer in monotherapie. De werkzaamheid van deze middelen was niet aangetoond en gebruik ervan ging gepaard met een risico van rebound effect en van glaucoom.
thiopental (Thiobarbital B.Braun®)
Thiopental, gebruikt bij de uitvoering van euthanasie, is niet meer beschikbaar in België. De specialiteit Thiobarbital B.Braun® was in België slechts beschikbaar via import, waarvoor een derogatie was toegekend. Propofol kan een alternatief zijn. Thiopental kan ook uit het buitenland geïmporteerd worden door de apotheker op individuele vraag, maar dit vereist een aantal administratieve stappen (zie mededeling van het FAGG van 28 november 2022). Meer info in Folia december 2022.
vaccin tegen zona met levende verzwakte virussen (Zostavax®)
Het vaccin tegen zona met levende verzwakte virussen wordt niet meer gecommercialiseerd. Het gebruik ervan was teruggelopen ten voordele van het recombinante vaccin (Shingrix®). De voordelen van het recombinante vaccin zijn een waarschijnlijk hogere en langdurigere werkzaamheid en de mogelijkheid om het ook toe te dienen aan immuungecompromitteerde personen. Zie ook de info over vaccinatie tegen zona in het Repertorium en een discussie over de adviezen van de HGR en het KCE in Folia november 2022.
Bronnen
Specifieke bronnen
1 VidPrevtyn Beta®- Samenvatting van de productkenmerken
2 Kisplyx® – Samenvatting van de productkenmerken
3 Aust Prescr 2017;40:242-3
4 Rev Prescrire 2023; 43 (471): 16-17
5 Lenvatinib with everolimus for previously treated advanced renal cell carcinoma. NICE 2018
6 Gavreto® – Samenvatting van de productkenmerken
7 Rev Prescrire 2022; 42 (470): 893
8 Pralsetinib for treating RET fusion-positive advanced non-small-cell lung cancer. NICE 2022
9 Trodelvy® – Samenvatting van de productkenmerken
10 Aust Prescr 2022;45:144-5
11 Rev Prescrire 2022; 42 (464): 408-410
12 Med Lett Drugs Ther. 2021 Feb 8;63(1617):e24-5
13 Sacituzumab govitecan for treating unresectable triple-negative advanced breast cancer after 2 or more therapies. NICE 2022
14 Sacituzumab govitecan. Mededeling NICE april 2022
15 Zeposia®- Samenvatting van de Productkenmerken
16 Zeposia®- Variation Assessment report CHMP – oct 2021.
17 Med Lett Drugs Ther. 2021 Sep 20;63(1633):147-51
18 Ozanimod for treating moderately to severely active ulcerative colitis. NICE 2022.